Cuộc đối đầu thế kỷ

Kỳ III: 40 năm lầm than

Phe Cộng hoà lần lượt thật thủ trên toàn bán đảo Iberia: tại Barcelona tháng 1-1939, tại Valencia tháng 3-1939, tại Madrid ngày 31-3-1939. Thế là cuộc nội chiến kết thúc với phần thắng thuộc về phong trào Dân tộc do Franco đứng đầu. Hơn 600.000 người bỏ mạng trong cuộc chiến ấy.

Ngày 29-6-1939, SVĐ Les Corts của Barcelona tổ chức trận đấu đầu tiên kể từ khi nội chiến kết thúc. Đấu là một trận giao hữu giữa đội tuyển TBN (trong màu áo xanh-đỏ truyền thống của Barcelona) và đội trẻ Athletic Bilbao (đại diện xứ Basque). Con gái tướng Jose Solchaga - nhân vật đã góp công lớn giúp Franco "giải phóng" Barcelona - có vinh dự là người chạm bóng đầu tiên. Không có gì bất ngờ khi đội tuyển TBN thắng đội tuyển xứ Basque 9-1. Chỉ có bất ngờ ở chỗ: lần đầu tiên có một trận đấu thầm lặng diễn ra ở sân nhà của Barcelona. Trận đối không có chỗ cho cảm xúc. Không có niềm tự hào, cũng không có cảm giác thù địch. Người dân hoàn toàn thờ ơ.

Bản thân trận đấu ấy cũng hoàn toàn vô nghĩa đối với những nhà tổ chức. Chỉ có phần nghi lễ trước khi bóng lăn là hết sức quan trọng. Sau điệu nhảy quyến rũ của những vũ nữ tóc vàng xinh đẹp là bài diễn văn thật khoa trương của Ernest Gimenez Caballero, một trong những lý thuyết gia hàng đầu của Franco. Theo Paul Preston, một cây bút nổi tiếng thế giới trong lĩnh vực tiểu sử, "Gimenez Caballero cùng với Salvador Dali và Luis Bunuel là những cha đẻ của chủ nghĩa siêu thực TBN. Ông ta là một trong những người TBN đầu tiên theo chủ nghĩa phát xít trong thập kỷ 20. Nghệ thuật... nịnh hót của Caballero đạt đến tuyệt đỉnh khi cuộc nội chiến kết thúc".

Trong bài diẽn văn khai mạc, Caballero xem mình là một người Catalan mù quáng, được khai thông nhờ có đội quân vinh quang của Franco. Barcelona và hàng triệu cổ động viên của đội ở Catalonia cũng cần được khai thông nư thế. Thói cuồng nhiệt xấu xa, tư tưởng "chống Madrid" đồi bại và dã tâm ly khai cần được tống khứ khỏi Barcelona, khỏi SVĐ Les Corts. Trận đấu giữa đội tuyển TBN và các chàng trai Athletic Bilbao (sau bài diễn văn ấy) sẽ là một là bùa xua tan mọi thứ tà ma ngoại đạo ở cái vùng Catalonia cần thay đổi triệt để này.

Không phải diễn văn suông, mà là hành động cụ thể. Chính quyền Franco đã bài trừ "tà ma ngoại đạo" một các thảm khốc sau trận giao hữu đó. Ngôn ngữ Catalan bị cấm sử dụng trên phương tiện thông tin đại chúng. Xứ Catalonia được gọi là Cataluna (tiếng TBN) thay vì Catalunya (tiếng Catalan). Club de Fúbol Barcelona chứ không phải là Barcelona Futbol Club. Ai vẫy cờ Catalan hoặc huýt sao điệu nhạc Els Segadors - "quốc thiều" xứ này - đều phải ngồi tù. Cảnh sát liên tục khép tội "phản động" hoặc "ly khai" đối với bất cứ người dân nào phản kháng hoặc dại dột làm một việc gì đấy nói chung là không nên làm, chẳng hạn đặt hoa ở tượng Rafael Casanova vào ngày 11/9 (ngày "quốc khánh" Catalonia). Những ai liên quan đến Barcelona càng bị giám sát gắt gao. Ngay đến Gambara - viên tướng Ý được Mussolini cử sang trợ chiến cho Franco - cũng phải nao núng trước sự sắt máu của nhà độc tài TBN, Gambara nói: "Franco đã tiến hành một cuộc thanh lọc đẫm máu chưa từng có tại thành phố Barcelona". Một vạn người bị xử bắn chỉ trong tuần lễ đầu tiên kể từ ngày giải phóng Barcelona. Một thời gian ngắn sau đó, 25.000 người khác chịu chung số phận. Đấy là chưa kể những người bị bắn mà không cần quan xét xử. Trong số đó có cả chủ tịch Lluis Companys của Barcelona. Companys không phải là vị chủ tịch Barcelona đầu tiên bị hành quyết.

Trước đó, khi cuộc nội chiến còn đang căng thẳng, chủ tịch Josep Sunyol đã rơi vào tay kẻ thù khi ông lái xe từ Valencia đến Madrid để vận động chính trị và ký hợp đồng mua cầu hủ mới cho Barca. Sunyol bị bắn không qua xét xử vào tháng 8/1936. Sau này, khi đã thật sự cầm quyền, Franco vẫn không bao giờ đề cập đến cái chết của Sunyol.

Bạn muốn biết cảm giác đích thực của ai đó liên quan đến Barcelona sau khi Franco chiến thắng? Hãy nghe lời kể của Nicolau Casaus, thành viên Barcelona từ năm lên 9. Sau khi Franco qua đời vào 1975, Casaus giữ ghế phó chủ tịch CLB. Ông nhớ lại: "... Chiến tranh thật kinh hoàng. Đạn bay vèo vèo và không ai dám bước ra đường. Nhưng cuộc sống của phe bại trận sau khi chiến tranh kết thúc mới thực sự hãi hùng. Tôi chưa bao giờ gia nhập phe Cộng hoà, cũng không thích dính vào chính trị. Nhưng tôi là người của Barcelona, nghĩa là của nơi mà bao giờ chế độ Franco cũng cho là trung tâm phản kháng. Tôi bị giam ở nơi đặc biệt suốt 72 ngày. Trong những ngày này, hễ lính gác gõ cửa và đọc tên người nào thi coi như người đó đã biết rõ ngày giỗ của mình. May sao, hôm ấy Franco muốn các tù nhân viết bài nhận xét về điều kiện tù đày trong chế độ của ông ta. Tôi viết rằng điều kiện rất tốt, thức ăn khá ngon. Thế là thoát nạn..."

Để ngăn chặn âm mưu nổi dậy, Franco nghiêm cấm mọi cuộc tụ tập ở Catalonia. Thế là sân bóng trở thành nơi duy nhất người ra gặp gỡ bè gnạ, tận hưởng niềm vui hoặc bày tỏ quan điểm. Dưới thời Franco, Barcelona bị chèn ép bao nhiêu, thì đội bóng lại có sức sống mãnh liệt bấy nhiêu. trong gần 40 năm (tính đến khi Franco qua đời năm 1975), người Catalan mỗi tuần có 90 phút hạnh phúc. Đấy là lúc họ đến sân Les Corts, sau này là sân mới Nou Camp, vào mỗi buổi chiều Chủ nhật, đến để xem bóng đá, và để mòn mỏi chờ đợi một ngày mai tươi sáng.